دهانشویه؛ خنثی کننده اثرات مثبت ورزش روی فشار خون؟!

در پژوهشی که اخیراً توسط محققین انجام گرفته، کشف تازه ای پیرامون دهانشویه ها به دست آمده است.

نتایج این پژوهش که در دانشگاه پلیموث (انگلستان) صورت گرفته، نشان می دهد دهانشویه می‌تواند اثرات مثبت ورزش کردن روی فشار خون را کاهش دهد.
 
به گفته مشاور  ارشد این تیم، گشاد شدن رگ های خونی در حین فعالیت های بدنی و ورزش کردن (به دلیل تولید نیتریک اکسید) موضوعی است که مدت هاست به اثبات رسیده. اما اینکه چرا و چگونه افزایش گردش خون منجر به کاهش فشار خون بعد از تمرین می شود، مثل یک راز سربسته باقی مانده بود. تحقیقات پیشین نشان داده بود که نیتریک اکسید، فقط "در حین" ورزش دخیل است و درگیر فرآیندهای "پس از آن" نمی شود؛ اما پژوهش جدید، این نظریه را به چالش می کشد.
 
موضوع اصلی، تجزیه نیتریک اکسید و تبدیل آن به ترکیباتی به اسم نیترات است. همان ترکیبی که سالها تصور میشد هیچ نقشی در عملکرد بدن ندارد؛ اما تحقیقات یک دهه اخیر نشان می دهد که نیترات می تواند توسط غدد بزاقی جذب شود و از طریق همان بزاق، دفع گردد. از طرفی، در دهان باکتری هایی وجود دارد که می توانند نیترات را به نیتریت تبدیل کنند (یک مولکول بسیار مهم که قادر به تولید نیتریک اکسید است). وقتی نیتریت توسط بزاق بلعیده می شود، بخشی از این مولکول سریعاً وارد دستگاه گردش خون شده و مجدداً به نیتریک اکسید تبدیل می گردد.  

بنابراین، فشار خون بعد از ورزش کردن در سطح پایینی حفظ می شود. هدف از پژوهش اخیر بررسی این موضوع بود که آیا با مسدود کردن پروسه تبدیل نیترات به نیتریت (با مهار باکتری های دهان)، می توان بر فشار خون بعد از ورزش تأثیری گذاشت یا نه.

به این منظور، از 23 فرد بالغ و سالم خواسته شد که در نوبت های جداگانه و به مدت نیم ساعت روی تردمیل بدوند. بعد از این کار، آنها می بایست 30، 60، 90 دقیقه پس از ورزش، از دهانشویه آنتی باکتریال (کلروهگزیدین 2 درصد) استفاده میکردند. در نوبت دیگر، آنها باید از پلاسیبو (دارونما) استفاده می کردند.

فشار خون و بزاق این افراد قبل از ورزش و 120 دقیقه بعد از آن اندازه گیری و بررسی شد. نتایج آنالیز شده، افزایش فشار خون در اثر مصرف دهانشویه را نشان داد. همچنین فشار خون سیستولیک در گروهی که پلاسیبو استفاده کرده بودند (یک ساعت پس از تمرین) به طور قابل توجهی پایین ارزیابی شد.

این تأثیر در ساعت اولیه 60 درصد اندازه گیری شد و دو ساعت پس از ورزش، از بین رفت. نتیجه مهم این آزمایشات این بود که سنتز نیتریت توسط باکتری‌های دهان در ارتقاء فشار خون و اکسیژن بیشتر عضلات عامل بسیار مهمی است. در واقع به نظر می‌رسد که باکتری‌های دهانی، کلیدی برای باز کردن رگ‌های خونی هستند که اگر از بین بروند، نیتریت تولید نمی‌شود و رگ‌ها در وضعیت فعلی خود باقی می‌مانند.

به گفته پژوهشگران این مطالعه، استفاده منظم از دهانشویه ضد باکتریایی باعث افزایش فشار خون سیستولیک می‌شود. این یافته ها بدین معنی نیست که استفاده از دهانشویه باید به طور کلی متوقف شود، اما این امر برای اولین بار نشان می‌دهد که میان متابولیت‌های تولید شده توسط باکتری‌های دهان و سطح فشار خون بعد از ورزش، رابطه ای قوی وجود دارد.